Το Μουσείο Ιονίου Πανεπιστημίου ιδρύθηκε τον Ιανουάριο του 2019 με τη δημοσίευση της απόφασης 5175 σχετικά με τον Εσωτερικό Κανονισμό Λειτουργίας του στην εφημερίδα της κυβερνήσεως (ΦΕΚ 144/29.01.2019/τ.Β’). Αποτελείται από τρείς συλλογές: Συλλογή Τυπογραφίας, Συλλογή Ιστορίας του σχολείου και της εκπαίδευσης, Συλλογή ψηφιακού πολιτισμού και τεχνών. Το μουσείο είναι το αποτέλεσμα μιας διαδικασίας χρόνου και ζύμωσης ιδεών από το 2015 όταν ξεκίνησαν οι προσπάθειες της Ομάδας Μουσειολογίας Ιονίου Πανεπιστημίου για τη δημιουργία ενός μουσειακού χάρτη της Κέρκυρας. Στόχος της ομάδας ήταν η στενή σχέση συνεργασίας ανάμεσα στην ακαδημαϊκή κοινότητα και τους τοπικούς φορείς πολιτισμού. Με το Μουσείο να αποτελεί τον καρπό του διαλόγου της ακαδημαϊκής κοινότητας με την τοπική κοινωνία και τους πολιτιστικούς φορείς, οι οποίοι θα συμβάλλουν ενεργά, αναδεικνύοντας κάθε μορφή άυλης και υλικής πολιτιστικής κληρονομιάς. Ταυτόχρονα, το Μουσείο παρέχει υποστήριξη στο εκπαιδευτικό έργο των σχολών και των τμημάτων του Ιονίου Πανεπιστημίου σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο, ενισχύοντας την επιστημονική έρευνα και τη μετάδοση της γνώσης τόσο στην πανεπιστημιακή κοινότητα όσο και στην τοπική κοινωνία.
Οι συλλογές:
Συλλογή Τυπογραφίας
Η πρωτοβουλία για να συγκεντρωθούν στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο και το Τμήμα Αρχειονομίας, Βιβλιοθηκονομίας και Μουσειολογίας (ΤΑΒΜ) μηχανές, εργαλεία και αντικείμενα που σχετίζονται με διάφορες φάσεις της παραγωγής εντύπων ή δακτυλογραφημένου αρχειακού υλικού, ανήκει στον κ. Ιωάννη Κόκκωνα, Καθηγητή του ΤΑΒΜ, ο οποίος προχώρησε σε αυτή την κίνηση με την οικονομική και ηθική στήριξη του Τμήματος και του Πανεπιστημίου από το 2003 και εξής.
Η συλλογή και η έκθεση στο χώρο του Τμήματος αυτών των εκθεμάτων υπηρετεί δύο στόχους: Πρώτον, να χρησιμεύει ως εποπτικό υλικό σε μαθήματα του ΤΑΒΜ, κυρίως στην Ιστορία του Βιβλίου και της Τυπογραφίας, και τη Βιβλιολογία και δευτερευόντως στην Αρχειονομία. Γνωρίζοντας τις παλαιότερες τεχνολογίες παραγωγής εγγράφων και με τη φυσική περιγραφή αυτών των τεκμηρίων, δίνεται η ευκαιρία στους φοιτητές να κατανοήσουν καλύτερα τα έγγραφα ή τα έντυπα παντός είδους ως υλικά αντικείμενα. Στόχος δεύτερος, ως μουσειακά αντικείμενα να εξοικειώνουν τους φοιτητές και επισκέπτες της συλλογής με παλαιότερες φάσεις των τεχνολογιών της πληροφορίας, υποψιάζοντάς τους για την καταγωγή και τους προδρόμους των σύγχρονων μέσων που βασίζονται στην ψηφιακή τεχνολογία.
Συλλογή Ιστορίας του σχολείου και της εκπαίδευσης
Η Συλλογή Ιστορίας του σχολείου και της εκπαίδευσης αποτελείται από αυθεντικά αντικείμενα και αρχειακό υλικό που σχετίζεται με το σχολικό εξοπλισμό και τη λειτουργία των σχολείων της Κέρκυρας και είχε χρησιμοποιηθεί για την εκπαίδευση προηγούμενων μαθητικών γενεών (έως το τέλος του 20ου αι.). Επιπλέον, τα ερευνητικά ενδιαφέροντα που αναδεικνύονται μέσω της συλλογής εστιάζουν σε θέματα εκπαιδευτικής πολιτικής, ιστορίας της εκπαίδευσης και της διδακτική της γλώσσας. Στη Συλλογή αυτή εντάσσεται και το Σχολικό Μουσείο Κέρκυρας στο Σκριπερό.
Το Σχολικό Μουσείο Κέρκυρας δημιουργήθηκε το 2008 με εθελοντική πρωτοβουλία του συνταξιούχου εκπαιδευτικού δημοτικής εκπαίδευσης κ. Γιώργου Πρίφτη. Το Μουσείο βρίσκεται στο δημοτικό διαμέρισμα Σκριπερού του Δήμου Κεντρικής Κέρκυρας και στεγάζεται στο πρώην Δημοτικό Σχολείο Σκριπερού. Το κτήριο κτίστηκε στις αρχές του 20ου αιώνα με δαπάνες του δημοσίου και τη δωρεά του Ανδρέα Συγγρού.
Αποτελείται από 3 αίθουσες μια μεγάλη και δύο μικρότερες. Στη μεγάλη αίθουσα αναπαρίσταται μια τάξη ενός σχολείου παλαιότερης εποχής με όλα τα αντικείμενα που χρησιμοποιούνταν, όπως η έδρα του δασκάλου, τα θρανία των μαθητών, ο μαυροπίνακας με κιμωλία, το κουδούνι, η βέργα κ.α. Μεγάλο μέρος της συλλογής προέρχεται από δωρεές σχολείων της περιφέρειας και από ανθρώπους της τοπικής κοινωνίας αλλά και από υλικό που υπήρχε ήδη στο Δημοτικό Σχολείο Σκριπερού. Το βασικό θέμα του Μουσείου είναι η αναβίωση του εκπαιδευτικού χώρου και οι μέθοδοι διαπαιδαγώγησης του 20ου αιώνα. Απώτερο σκοπό έχει τη βιωματική μάθηση δίνοντας την αίσθηση της παρουσίας σε μια σχολική τάξη του προηγούμενου αιώνα, προσφέροντας νέες εμπειρίες στους νεότερους και ξυπνώντας αναμνήσεις στους παλιότερους.
Τα πρώτα χρόνια της λειτουργίας του Μουσείου ο Δήμος Κέρκυρας κάλυπτε τα πάγια έξοδα του κτηρίου. Το Μουσείο δεν είχε κάποια θεσμική υπόσταση παρά μόνο τη στήριξη από τον Σύλλογο Φίλων του Σχολικού Μουσείου Κέρκυρας ο οποίος δημιουργήθηκε το 2011. Αναγνωρίζοντας τις δυσκολίες λειτουργίας του Μουσείου ο σύλλογος εξέδωσε το 2018 την απόφαση το Σχολικό Μουσείο να ενσωματωθεί στο περιβάλλον του Ιονίου Πανεπιστημίου. Αυτή η απόφαση στηρίχθηκε στη διετή συνεργασία του Σχολικού Μουσείου με την Ομάδα Μουσειολογίας Ιονίου Πανεπιστημίου, η οποία με πρωτοβουλία του ακαδημαϊκού υπεύθυνου, κ. Στ. Βλίζου, πραγματοποίησε μια σειρά εκπαιδευτικών δράσεων και εκδηλώσεων στο χώρο του Μουσείου. Φθάνοντας στο σήμερα και στην ίδρυση του Πανεπιστημιακού Μουσείου τον Ιανουάριο 2019, λαμβάνεται μέριμνα η μία εκ των τριών Συλλογών του Μουσείου να εστιάζει σε θέματα σχολείου και εκπαίδευσης. Με αυτό τον τρόπο έγινε πράξη η επιθυμία του Συλλόγου Φίλων του Σχολικού Μουσείου Κέρκυρας, το Σχολικό Μουσείο να αποτελέσει μέρος των Μουσειακών Συλλογών Ιονίου Πανεπιστημίου.
Συλλογή Ψηφιακού πολιτισμού και Τεχνών
H συλλογή «Ψηφιακού Πολιτισμού και Τεχνών» αποτελείται από δημιουργίες εικονικής πραγματικότητας με τρισδιάστατη (3D) μοντελοποίηση, με στόχο την αναπαράσταση τόσο του πολιτιστικού όσο και του φυσικού περιβάλλοντος. Πρόκειται για επιλεγμένα αντικείμενα-σημεία-σκηνές ενδιαφέροντος που αναδεικνύονται με σύγχρονες τεχνολογίες Εικονικής και Επαυξημένης Πραγματικότητας (cardboards/pyramid holograms/cave-like installations), καθώς και αντικείμενα-τεκμήρια 3D σχεδίασης και εκτύπωσης. Επιπλέον, σε αυτή τη συλλογή συγκαταλέγονται νέες καλλιτεχνικές μορφές οπτικοακουστικής έκφρασης και επεξεργασίας του ήχου και της εικόνας.
Το Πανεπιστημιακό Μουσείο του Ιονίου Πανεπιστημίου διαθέτει εμπειρία στην ανάδειξη πολιτιστικών στοιχείων με χρήση τεχνολογιών εικονικής, επαυξημένης και μικτής πραγματικότητας (virtual, augmented and mixed reality). Η έμπνευση αδιαμφισβήτητα προήλθε από την έδρα του Ιονίου Πανεπιστημίου καθώς είναι γνωστό πως τα Επτάνησα έχουν μια μακραίωνη ιστορία με πλούσια πολιτιστική́ παρακαταθήκη. Επιπλέον, οι τεχνολογίες εικονικής, επαυξημένης και μικτής πραγματικότητας θεωρούνται ως ένα εξαιρετικό μέσο ανάδειξης τόσο του ανθρωπογενούς όσο και του φυσικού́ περιβάλλοντος.
Η συλλογή υποστηρίζεται από δύο ερευνητικές οντότητες του Ιονίου Πανεπιστημίου: Το Εργαστήριο Δικτύων, Πολυμέσων και Ασφάλειας Συστημάτων (NMSLab) και το Τμήμα Τεχνών, Ήχου και Εικόνας.
Το Εργαστήριο Δικτύων, Πολυμέσων και Ασφάλειας Συστημάτων (NMSLab) υποστηρίζει τις εκπαιδευτικές και ερευνητικές ανάγκες του Τμήματος Πληροφορικής, καθώς και του Ιονίου Πανεπιστημίου εν γένει, σχετικά – μεταξύ άλλων – και με το γνωστικό αντικείμενο των πολυμέσων. Οι κύριες περιοχές σχετικά με την έρευνα σε πολυμέσα αφορούν σε τρισδιάστατες αναπαραστάσεις και τεχνικές που συλλαμβάνουν τις ιδιοσυγκρασίες φυσικών και ανθρωπίνως κατασκευασμένων περιβαλλόντων για:
● Διατήρηση πολιτισμικής και φυσικής κληρονομιάς.
● Προώθηση τοπικής κουλτούρας.
● Ανάπτυξης εκπαιδευτικών εφαρμογών.
● Προαγωγή νέων τεχνολογιών εικονικού κόσμου.
Έως σήμερα έχουν δημιουργηθεί αναπαραστάσεις σε εικονική πραγματικότητα διαφόρων σημείων των Επτανήσων που παρουσιάζουν πολιτιστικό ενδιαφέρον (http://iivw.di.ionio.gr/). Έμφαση έχει δοθεί κυρίως σε οικοδομήματα μνημειακού χαρακτήρα τα οποία από τη φύση τους παρουσιάζουν ιδιαίτερες δυσκολίες καθώς η όποια αναπαράστασή τους οφείλει να αντιμετωπίζει το μνημείο όχι ως κτίσμα αλλά ως διαχρονικό φορέα ιστορίας και πολιτισμού. Πρόκειται, δηλαδή, για δημόσια κτήρια, μουσεία, φάρους, κάστρα και φρούρια και θρησκευτικά μνημεία. Μια σημαντική δραστηριότητα αφορά κτήρια που δεν υφίστανται πλέον, με κυριότερο παράδειγμα το Παλαιό Δημοτικό Θέατρο της Κέρκυρας το οποίο καταστράφηκε κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Το θέατρο αυτό αναπαραστάθηκε σε εφαρμογή εικονικής πραγματικότητας με βάση αρχειακό υλικό και φωτογραφίες της εποχής.
Το project «Εικονικός Κόσμος των Ιονίων Νήσων» (“Ionian Islands Virtual World”), είναι σχεδιασμένο από προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς φοιτητές του NMSlab, οι οποίοι έχουν δημιουργήσει τρισδιάστατες εικονικές αναπαραστάσεις διάφορων ιστορικών κτιρίων, μουσείων, μνημείων και φυσικών τοπίων από την Κέρκυρα, την Ιθάκη, την Κεφαλλονιά, την Ζάκυνθο, την Λευκάδα, και τους Παξούς με αρχικό στόχο την τουριστική προβολή των Ιονίων Νήσων, ο οποίος τελικά πήρε τη μορφή μιας πλατφόρμας πολιτιστικής προβολής της μοναδικής ταυτότητας της ευρύτερης περιοχής και των κατοίκων. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αυτών είναι η τρισδιάστατη εικονική αναπαράσταση της Βίλα Ρόσα Villa Rossa, το Δημοτικό Θέατρο Κέρκυρας, η Πλατεία Δημαρχείου και άλλα σημαντικά σημεία της Κέρκυρας και των άλλων Ιονίων Νήσων.
Πέρα από την ανάδειξη του πολιτιστικού πλούτου, οι συγκεκριμένες αναπαραστάσεις μπορούν να βοηθήσουν και διάφορες άλλες δραστηριότητες όπως την έρευνα και την εκπαίδευση. Επίσης, λειτουργούν βοηθητικά στην προσέλκυση υψηλού επιπέδου επισκεπτών, οι οποίοι με τη σειρά τους λειτουργούν ως πρεσβευτές του τοπικού πολιτισμού. Μια επιπλέον σημαντική παράμετρος είναι η εγγενής υποστήριξη διαφόρων ευαίσθητων ομάδων όπως ΑμεΑ, καθώς οι συγκεκριμένες τεχνολογίες επιτρέπουν σε πολλές περιπτώσεις την υπέρβαση της όποιας αναπηρίας (π.χ. την πρόσβαση σε άτομα με κινητικά προβλήματα κ.ά.).
Στοιχεία επικοινωνίας
Ηλεκτρονική διεύθυνση: museum@ionio.gr
Τηλέφωνο: 26610-87428
Επίσημη Ιστοσελίδα https://museum.ionio.gr/
Κοινωνικά δίκτυα
https://www.facebook.com/ionianuniversitymuseum
https://www.instagram.com/ionianuniversitymuseum/
+30 26950 48982
info@zakynthos-museumsolomos.gr
