Η ψηφιακή περιοδική έκθεση με τίτλο «Επτανησιακός Πολιτισμός: Το χθες μέσα στο σήμερα», αποτελεί μία συνέργεια του Μουσείου Σολωμού και Επιφανών Ζακυνθίων (http://zakynthos-museumsolomos.gr/) και του πυρήνα των πολιτιστικών φορέων του νεοσύστατου Δικτύου Μουσείων Ιονίων Νήσων (https://museum.ionio.gr/dimin/) μαζί με έξι (6) σύγχρονους καλλιτέχνες (τρεις εικαστικούς – τρεις μουσικούς), που δραστηριοποιούνται στον ίδιο γεωγραφικό χώρο.
Στόχος της έκθεσης είναι η ανάδειξη και εξερεύνηση της ιδιαίτερης ταυτότητας των Ιονίων Νήσων χωρίς γεωγραφικά και χρονικά εμπόδια, και με την ουσιαστική συμβολή νέων μορφών έκφρασης σύγχρονων καλλιτεχνών των Ιονίων Νήσων, που εμπνέονται και παρακινούνται από τις συλλογές των μουσείων που συμμετέχουν στο Δίκτυο.
Οι ξεχωριστές ενότητες της έκθεσης αναδεικνύουν την επτανησιακή ταυτότητα, ενώ το έργο του εθνικού Ποιητή στέκεται οδηγός για την ανάγνωση αυτών των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών και μαζί με τα έργα της συλλογής των μελών του Δικτύου, δημιουργούν έναν γόνιμο διάλογο με το Σήμερα.
Η ψηφιακή έκθεση βοηθά τον επισκέπτη της να κατανοήσει την διαχρονική αξία της πολιτιστικής κληρονομιάς μέσα από την καλλιτεχνική δημιουργία και να ταξιδέψει νοερά στο χώρο (Ιόνια Νησιά) και στο χρόνο (18ος-21ος αι.), προσεγγίζοντας διαθεματικά τον πολιτισμό, καθώς ο χαρακτήρας των συλλογών των εταίρων της έκθεσης και των σύγχρονων δημιουργών, καλύπτει όλο το φάσμα του πολιτιστικού επτανησιακού γίγνεσθαι έως τις μέρες μας.
Οι συλλογές των Μουσείων του ΔιΜΙΝ κοσμούνται από έργα τέχνης, που απεικονίζουν γυναίκες και άνδρες, που ξεχώρισαν στη διαδρομή του βίου τους, τόσο για την προσφορά τους σε καίριες ιστορικές στιγμές της ιδιαίτερης πατρίδας τους, όσο και για τη συμβολή τους σε όλες τις μορφές της Τέχνης και της Επιστήμης. Η εσωτερική συνοχή των επιλεγμένων έργων της παρούσας έκθεσης, καλύπτει τόσο κριτήρια αισθητικά,καθώς παρουσιάζει έργα σημαντικότατων ζωγράφων, γλυπτών, και τεχνουργών, όσο και κριτήρια ιστορικά, καθώς αναδεικνύει τους πρωταγωνιστές της επτανησιακής ιστορίας. Οι συνθέσεις των σύγχρονων καλλιτεχνών, συνομιλούν με τα έργα αυτά και αποτυπώνουν, μέσα στο καλλιτεχνικό τους σύμπαν, τη συνέχεια, που αντικρύζει το μέλλον μέσα από το πρίσμα των νέων συνθηκών που διαμορφώνουν τη ζωή των νησιών της Επτανήσου.
Πρόσωπα ενδεδυμένα το κοσμικό ή το εκκλησιαστικό σχήμα, με σαφή γνώση του ρόλου που επέλεξαν να διαδραματίσουν, με συνέπεια και προσπάθεια, κατορθώνουν να μείνουν στην Ιστορία, ακολουθώντας τις εσωτερικές τους αναζητήσεις. Γίνονται εθνικοί ποιητές, υψώνουν το λάβαρο του Ριζοσπαστισμού, καθαγιάζονται με τις επιλογές της συχώρεσης του φονιά του αδελφού τους, υπηρετούν την εκπαίδευση, αυτοθυσιάζονται στο βωμό των μαχών, υποστηρίζουν τους σπουδαίους συντρόφους τους με έρωτες ολοκληρωτικούς και ολοκληρωμένους. Και όλα αυτά μέσα σε ένα ηχοτοπίο ζωντανό, που γεμίζει μελωδικά καμπανίσματα, άριες και πανηγυριώτικα γέλια. Ένα φυσικό περιβάλλον μυστηριακό, που εμπνέει την καταγραφή ιστοριών, τη σύνθεση ποιημάτων και την αποτύπωση με το πινέλο των κυπαρισσιών και των σύννεφων.
Όλες οι μορφές της Τέχνης αναπτύσσονται αρμονικά στα νησιά της Επτανήσου: τέχνες της επιφάνειας και τέχνες του χώρου, κοσμική και θρησκευτική- εκκλησιαστική τέχνη, λαϊκή και λόγια –ακαδημαϊκή. Επιλέγοντας να ενσκήψουμε στο Θέατρο, εντοπίζουμε γύρω του ένα συνδυασμό τεχνών, οι οποίες με κέλυφος μοναδικά αρχιτεκτονήματα, έργα σπουδαίων αρχιτεκτόνων, δίνουν ευρωπαϊκή εμπειρία στους κατοίκους των νησιών. Σπουδαία θεατρικά έργα, μοναδικές μουσικές συνθέσεις, σκηνικά , κοστούμια, χοροί που μιμούνται εκείνους της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας της Βενετίας, αποκριάτικα δρώμενα, εμπνέουν τους κατοίκους να δημιουργήσουν με όλες τις καλλιτεχνικές εκφράσεις και σε όλες τις καλλιτεχνικές εκφάνσεις.
Οι σύγχρονοι καλλιτέχνες οσφραίνονται την ποικιλία και αναζητούν με τις δικές τους ευαισθησίες να καταγράψουν ένα παλίμψηστο σύμπαν. Στόχος τους να ανακαλύψουν τις απαρχές, να συνδυάσουν ταιριαστά μοτίβα, να εντοπίσουν τις εκλεκτικές συγγένειες με ρυθμούς και φόρμες έξω από το συγκεκριμένο χώρο και τελικά να δώσουν τη δική τους εκδοχή για το νέο έργο που μάς προτείνουν. Μέσα σ΄αυτό το υπερδραστήριο σύμπαν, μικρά και μεγάλα θαύματα συντελούνται, τα οποία οι δημιουργοί αποτυπώνουν με το χρωστήρα, τη γραφίδα και τη διαπασών τους.
Η μυστηριακή ζωή της Τέχνης ενεργοποιείται από την έντονη σεισμικότητα του υπεδάφους, που γκρεμίζει τα ανθρώπινα έργα, δημιουργεί αστάθειες και επιχειρεί να στήσει καινούργιες ισορροπίες. Η ιδιαιτερότητα αυτή ωθεί τους κατοίκους της περιοχής της Επτανήσου να βιώνουν τη ζωή και το θάνατο με ένταση, να ζουν με πολύ έντονους ρυθμούς, να συναισθάνονται και να επιχειρούν να απαλύνουν τον πόνο των κατατρεγμένων και να αναζητούν τις απαρχές τους σε σταθερές, όπως
- η αρχαιότητα, μέσα από την διερεύνηση της δελφικής ιδέας και τη διονυσιακή έκφραση θρησκευτικών εορτών και
- η παιδεία, με την ίδρυση ξεχωριστών εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, την άνθηση της τυπογραφίας και την ανάπτυξη της σχολικής ζωής.
Ο δημόσιος βίος, δεμένος με τις ρίζες της παράδοσης, κλονίζεται από το νέο κύμα της τουριστικής υπερανάπτυξης και επηρεάζει τους σύγχρονους καλλιτέχνες, που διαισθάνονται τη μέγάλη απόσταση ανάμεσα στο προστατευμένο περιβάλλον των συλλογών των μουσείων, με τη ρομαντική απεικόνιση των υπέροχων αλλοτινών τοπίων της περιοχής και την ρημαγμένη φύση, που νοσεί από τη ρύπανση και την υπεράντληση των φυσικών πόρων.
Η εργατικότητα και η φιλοπρόοδη διάθεση των κατοίκων βρίσκει έκφραση μέσα στις οικίες τους. Με κυρίαρχο γύρω τους το θαλασσινό στοιχείο, αναπτύσσουν τις δραστηριότητες της θάλασσας, παράλληλα με τις δραστηριότητες της καθημερινής ζωής, βελτιώνοντας τα εργαλεία που διαθέτουν, για να κάνουν τη ζωή τους ευκολότερη. Την καλλιτεχνική τους διάθεση την εκφράζουν στις φορεσιές τους , στα έπιπλα που χρησιμοποιούν και στα αντικείμενα καθημερινής χρήσης, όλα μοναδικά, που φανερώνουν τη δεξιότητά τους στην υφαντική και τη ξυλογλυπτική τέχνη. Ύστερα, στήνονται ικανοποιημένοι και περήφανοι να φωτογραφηθούν εξασφαλίζοντας την μαγική αποτύπωση της μορφής τους , που τους εξασφαλίζει την αιωνιότητα στους τοίχους κάποιων σύγχρονων μουσείων.